Ауыл әкімдерінің мәртебесін көтеру – уақыт талабы
Ауылдың даму деңгейі, ең алдымен, сол елді мекенді басқарып отырған әкімнің тәжірибесі мен еңбегіне тікелей байланысты. Ел Президентінің бастамасымен 2021 жылдан бері ауыл әкімдерін тікелей сайлау тетігінің енгізілуі – жергілікті өзін-өзі басқаруды нығайтуға бағытталған маңызды реформа. Бұл өзгеріс ауыл халқының сенімін арттырып қана қоймай, әкімдердің жауапкершілігін күшейтіп, жергілікті бастамаларды жүзеге асыруға жаңа серпін берді.
Көп жылдық әкімдік тәжірибесі бар азаматтардың пікірінше, бұл реформа ауыл өміріне оң ықпал етті. 1995 жылдан бері үздіксіз әкім қызметін атқарып келе жатқан, 5 ауылдық округті басқарған тәжірибелі ауыл басшысы бүгінде Абай облысы, Көкпекті ауданы, Шұғылбай ауылының әкімі Нұрлан Назарханов реформалар жайында былай дейді:
«Өмірлік тәжірибем жетеді. 2021 жылдан басталған ауыл әкімдерін сайлау туралы реформаларыңыз өте уақытында қабылданған шешім деп білемін. Өйткені халық өзі сайлаған әкімін өзі біледі. 32 жылдан кейін туған ауылым – Шұғылбайға әкім болып қайта келдім. Ол да сайлау туралы реформаның арқасы», – дейді ол.
Оның айтуынша, Президенттің барлық деңгейдегі әкімдерге халықтың әл-ауқатын арттыру туралы берген тапсырмалары ауылдарда нақты нәтижесін беруде. Мәселен, Шұғылбай ауылдық округінде әр отбасы орта есеппен 3 ірі қара, 28 ұсақ мал, 9 жылқы өсіріп отыр. Бұл – ауыл тұрғындарының әлеуеті мен мүмкіндігінің жоғары екенінің айғағы.
Алайда тәжірибелі әкім бірқатар жүйелі мәселелерді де көтеріп отыр. Оның пікірінше, қазіргі әкімдерге қойылған талаптар мен шектеулер олардың толыққанды жұмыс істеуіне кедергі келтіреді:
«Менің көп жылғы тәжірибемнің басты себебі – бүгінгі сайланған әкімдер үшін әкімдер туралы заңды қайта қарау керек. Өйткені әкімдерге шектеу көп. Шығармашылық жұмыстан басқамен айналысуға құқымыз жоқ. Осы жерде ауыл әкімдеріне арналған арнайы заң қажет. Сонда ғана біз терең тыныстап, еркін жұмыс істеуге мүмкіндік аламыз», – дейді ол.
Тәжірибелі әкім ауылдағы жұмыстарды өз күшімен атқаруға мүмкіндік беретін құрал-жабдықтың қажеттігін де атап өтті.
«Біздің ауданымызда Социалистік Еңбек Ері Жақия Шайжүнісов ағамыз балалар үйінің директорі болып жүргенде қосалқы шаруашылық ашып, сол арқылы елге үлгі болып, Еңбек Ері атағын алған. Сол сияқты қазіргі ауыл әкімдеріне де қосалқы шаруашылық жүргізуге мүмкіндік берілсе, „Таза Қазақстан“ жобасын өзіміз-ақ жүзеге асырар едік. Погрузчик сияқты техникалар берілсе, ауылдың тазалығы үшін ешкімге алақан жаймай жұмыс істей алатын едік», – дейді ол.
Автор көтерген тағы бір маңызды мәселе – ауыл шаруашылығы жерінің үлесі мен жекеменшіктегі мүмкіндіктердің қайшылығы.
«Малдың 70 пайызы жекеменшіктің қолында, 30 пайызы ғана шаруа қожалықтарында. Ал жердің 90 пайызы шаруа қожалықтарында. Бұл – парадокс. Сол себепті жекеменшікке субсидия беру керек. Тұқымдық картоп, тыңайтқыш алып, қоймаларды жөндеуге қолдау болса, ауыл адамы да мемлекеттің пайдасын түсінеді», – дейді ауыл әкімі.
Бұл ұсыныстар – ауылдың дамуына жаңа көзқарас, ауыл тұрғындарының экономикалық белсенділігін арттыруға бағытталған нақты қадамдар. Ауыл әкімдері елді мекендердің әлеуметтік жағдайын жақсарту үшін күн сайын еңбек етіп келеді. Сондықтан оларға қолдау көрсететін, өкілеттігін нақтылайтын арнайы заң қабылдау – уақыт талабы екенін тәжірибелі мамандар ашық айтып отыр.
Ауыл – елдің тірегі. Ауыл дамуы үшін жағдай жасалса, халықтың әл-ауқаты да артатыны сөзсіз.
#Абай облысы, #Көкпекті ауданы, #әкім, #ауыл әкімі
