Референдум: «Дауыс» Коалициясының байқаушылары 9,5 мыңға жуық учаскені қамтыған
«Дауыс» Коалициясының байқаушылары 6 қазанда еліміздегі барлық ашық дауыс беру учаскелерінде дауыс беру барысын бақылауға қатысты. Барлығы тоғыз жарым мыңға жуық учаскіні қамтыды. Бақылау желісі 181 ҮЕҰ мен кәсіподақтарды қамтыды.
Байқаушылар дауыс беру учаскелері ашылған сәттен бастап дауыс беру хаттамаларына қол қойылғанға дейін күні бойына сол жерлерде бақылаушылардың болуын қамтамасыз етті.
Коалицияның аймақтық деңгейдегі барлық штабтарында ситуациялық орталықтар күні бойы жұмыс істеді. Олар нақты уақыт режимінде учаскілерден ақпарат алып отырды. Яғни, дауыс беру үдерісінің толық және сенімді көрінісі болды. Учаскелерден келген байқаушылардың есептерін талдау, жалпы алғанда, Орталық бақылау комиссиясы жариялаған деңгейде азаматтардың жоғары белсенділігі мен сайлауға қатысуын растайды.
Сондай-ақ, учаскелік комиссиялардың жұмысына мониторинг жүргізу барысында өрескел заң бұзушылықтар анықталмаған. Комиссиялардың жұмысына, сайлаушылардың жүріс-тұрысына, дауыс беру учаскелеріндегі бақылаушылардың іс-әрекеттеріне қатысты ескертулер болғаны туралы айта кеткен жөн. Бірақ жалпы алғанда, учаскілерде дауыс беру нәтижелеріне күмән тудыратын заң бұзушылықтар анықталған жоқ .
Анықталған заң бұзушылықтар ішінде мына жайттарды атап өтуге болады.
- біріншіден, екі немесе одан да көп азаматтардың дауыс беру кабинасына кіруіне жол берілді. Бұл жағдайларда біздің бақылаушылар дереу әрекет етіп, заң бұзушылықтарды орнында түзетуді талап етті.
- екіншіден, учаскеде үгіт-насихат жүргізудің бірқатар фактілері анықталды, соның ішінде дауыс беру кабиналарына үгіт материалдарын заңсыз алып өтпек болған. Олар атом электр станцияларын салуды қолдайтын және оған қарсы материалдарды қамтыды. Мұндай фактілер жеті учаскеде тіркелді.
- үшіншіден, жоқ туыстары мен отбасы мүшелеріне дауыс беруге әрекет жасалды. Бұл әсіресе ауылдық жерлерге қатысты. Біздің бақылаушылар бірден әрекет етіп, мұндай әрекеттерді тоқтатты.
- төртіншіден, кейбір дауыс беру учаскелерінде байқаушылар референдум учаскелік комиссия мүшелерінің сайлаушының аты-жөнін тізілімге жазбас бұрын бюллетенге қол қойғанын анықтады. Бұл фактілер де сол жерде реттелді.
Сонымен қатар, бірқатар жағдайда дауыс беру тәртібін бұзу және байқаушылар мен сайлаушылар тарапынан комиссиялардың жұмысына араласу орын алған. Сонымен қатар, адамдар дауыс беру кабиналарындағы сайлаушыларды видеоға түсіріп, дауыс беруге қатысушылардың тізімдерін суретке түсіруге тырысқан. Олар хаттаманы заңда белгіленген мерзімдерді бұза отырып шығаруды талап еткен.
Осы фактілердің барлығына қатысты өкілдер белгіленген тәртіп бойынша әрекет етіп, референдум комиссияларының төрағаларының атына арыздар жолдаған.
Жалпы, 9,5 мың учаскедегі бақылаушылардың барлық сауалнамасы егжей-тегжейлі өңделгеннен кейін дайындалатын жазбаша есепте бақылаудың барлық нюанстары туралы толыққанды есеп көрсетілетін болады.
